31 thg 3, 2013

Đi trong hương Xoan tháng Ba


Quê ngoại tôi là làng Giáng , gần chân thành nhà Hồ. Suốt những năm chiến tranh cả mấy chị em tôi sơ tán về đó. Ngày ấy, đường làng hẹp lắm, hẹp đến nỗi mỗi khi mùa xoan nở, ngửa mặt lên nhìn chẳng thấy trời đâu chỉ mơ màng những vòm hoa xoan đan giao vào nhau, tỏa hương ngào ngạt. Hương thơm dịu nhẹ ấy thấm đẫm tuổi thơ tôi, ám ảnh cho đến tận bây giờ…
Vườn nhà ngoại tôi trồng nhiều xoan lắm. Sau tết, làng vào hội hè đình đám, hết giêng hai là mùa của hoa xoan nở. Khí trời ấm hơn, tạm chấm dứt những ngày đông lạnh giá. Mẹ tôi thường nói: “ Hoa xoan rụng xuống đất, bà già cất chăn bông”, ấy là khi có những tia nắng mới yếu ớt chiếu lên cái sân gạch cũ kỹ trước thềm nhà. Những đêm xuân có mưa phùn sáng ra sân lại trắng những hoa xoan rụng. Mẹ rất chiều tôi bởi tôi là út ít trong nhà, bà thường đan cho tôi những chiếc rổ xinh xắn, xanh biếc từ những mảnh tước ra từ vỏ trái cau để tôi nhặt hoa Xoan bỏ đầy vào chiếc rổ con con ấy, tôi thường giúp mẹ mang từng nắm lá xoan tum chuối xanh trong chum sành cho mau chín. Bài chính tả năm lớp 2 về Hoa Xoan tôi đã được điểm 10 đỏ chót về khoe mẹ…cho đến tận giờ vẫn nguyên vẹn trong tôi bài thơ Hoa Xoan- một bài thơ trong trẻo đầu đời tôi yêu mến, thuộc nằm lòng cho đến tận bây giờ :
….” Hoa Xoan nở tím ngạt ngào
Gió đưa từng cánh đậu vào sách em”


Ngày ấy chiến tranh, thiếu thốn đủ thứ vậy mà con gái làng tôi rất thơm, rất đẹp - Những cô gái có khuôn mặt trái xoan….Và, cái hương thơm của hoa Xoan, nét duyên quê của đồng nội cứ vương vấn lên mái tóc của người con gáilàng tôi, đã bao phủ đậm đặc cả không gian khí trời để rồi bâng khuâng biết bao kẻ trai khi lên đường ra mặt trận.
Thời thiếu nữ về chốn thị thành, cái thị xã nhỏ bé của đất miền Trung nắng và gió, không còn hương thơm dịu ngọt thanh tao quyến luyến của hoa sầu đông thơm mãi năm nào với những cánh hoa tím nhạt cứ xoay xoay trong gió nữa, chỉ còn hình ảnh “Hoa Xoan lớp lớp rụng vơi đầy” sau đêm hội chèo làng Đặng trong thơ Nguyễn Bính.

Kể cũng lạ; là hoa nhưng lại thân gỗ cao lêu nghêu. Đông về trút lá chỉ còn trơ lại cái gầy guộc khẳng khiu đen đúa in trên nền trời xám của mùa đông, có lẽ vì thế nên Xoan còn có tên là Sầu Đông ( Thầu đâu…) chăng?…Một cái gì đó như là sự xót xa: Là hoa có hương thơm mà không được con người nâng niu mang vào cắm trong bình mà ngắm. Mùa hoa Xoan và hương Xoan cứ lặng lẽ đến rồi đi không cần ai biết, cho đến khi cái mùi hương ấy ngào ngạt khắp làng trên xóm dưới thì người ta mới trầm trồ : Hoa Xoan thơm quá !Hoa Xoan rất yếu ớt mong manh. Khi hoa nở rộ, chỉ cần một trận mưa phùn hay một cơn gió là tơi tả hết và dưới gốc cây là một thảm hoa- những cánh hoa li ti tím nhạt khiêm nhường.

Tôi xa quê lâu lắm chưa về. Mẹ tôi giờ đã mất, con đường làng tôi giờ đây thênh thang rộng mở, không còn những hàng xoan kỷ niệm thời thơ ấu đến trường lũy đất tránh máy bay, vườn xoan ngày trước cũng không còn nữa, nghe đâu đã đốn đi để xây nhà văn hóa…
Tháng ba- một mùa hoa xoan nữa lại về. Lần theo gió tôi lên tầng 5 của ngôi trường ĐHCN và nhìn ra phía sau…Chao ôi ! cái màu tím hoang dại, cái màu tím của thời xa ngái tuổi thơ tôi đây rồi. Bỗng chốc tôi như lùi về quá vãng của nhỏ dại, của yêu thương…Ôi ! Hoa Xoan- hoa lãng đãng mơ màng trong sớm sương chiều khói đã thơm suốt tuổi thơ tôi.

23 nhận xét:

  1. Tháng ba tím nhạt, tím nhòa
    Màu Xoan phủ khắp đường xa ngõ gần
    Hương Xoan ngan ngát phân vân
    Hòa tình ta với Mùa Xuân đất trời

    Trả lờiXóa

  2. Em đã cho tôi được trở về miền kí ức đằm sâu thời thơ trẻ: Đó là Tháng Ba - Mẹ và... Hoa Xoan. Tháng Ba có ngày Phụ nữ, ngày của Mẹ, Tháng Ba, mùa Xuân chừng đã chín già, cành non lá biếc mượt mà dâng hương... Với tôi, mùi hương đặc trưng của Tháng Ba là hương hoa Xoan.
    Năm lên 6 tuổi tôi mới được theo mẹ lần đầu tiên về thăm làng Mai - quê ngoại. Đó là vào dịp tháng Ba, đường làng rợn ngợp hoa Xoan hương thơm ngào ngạt. Quê tôi nghèo lắm, nhưng qua con mắt trẻ thơ của tôi lúc đó, tôi chỉ thấy niềm vui tràn ngập những lễ hội, trống dong cờ mở, hát xướng ví von... và hương hoa Xoan thơm ngát trộn lẫn cả trong các cuộc vui, cả trong giấc ngủ trẻ thơ...

    Cành Xoan xòa cửa sổ
    Hương thơm nức trong nhà
    Cứ mỗi lần Xoan nở
    Em lại nhớ Tháng Ba...

    Cánh hoa tím xoay xoay
    Trong gió lành mát rượi
    Ngan ngát vị hương say
    Ngây ngất trong nắng mới

    Mái tranh rơm phủ rối
    Cũng rụng đầy hoa xoan
    Lòng em thấy xốn xang
    Hè đã về trước ngõ...

    Rồi sau này, cũng vào một ngày tháng Ba ngập tràn hương hoa Xoan... mẹ đã ra đi... Chúng tôi đưa tiễn mẹ, lòng quặn thắt, những cánh hoa Xoan tím nhạt rơi nhẹ, xoay xoay trong gió rồi rắc đầy trên con đường thân thuộc, trên cả vành khăn tang trắng... Không còn lễ hội nữa, chỉ còn nỗi buồn mênh mông cô quạnh...
    Tôi cứ ngỡ em viết câu này cho tôi: "Tôi xa quê lâu lắm chưa về. Mẹ tôi giờ đã mất, con đường làng tôi giờ đây thênh thang rộng mở, không còn những hàng xoan kỷ niệm thời thơ ấu đến trường... vườn xoan ngày trước cũng không còn nữa, nghe đâu đã đốn đi để xây nhà văn hóa"… Có vẻ như là một niềm vui gắng gượng, nhưng sao mà ẩn đằng sau nó cứ có gì xót xa, rưng rưng...
    Em là người giàu cảm xúc, những bài viết của em, kể cả hồn thơ em khiến người đọc thấy nao lòng... Tôi thích đọc các bài trên Blog của em.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn anh đã ghé thăm Blog. Vâng, cảm xúc về Mẹ, về quê hương bao giờ cũng là dạt dào nhất đối với bất cứ người con nào xa quê và không còn Mẹ, nên sự đồng cảm cũng là lẽ thường dễ hiểu. Những vần thơ Hoa Xoan của anh thật là Đẹp. Chúc anh có nhiều niềm vui trong cuộc sống nhé

      Xóa
  3. PM chỉnh trang lại blog của mình đẹp và sáng sủa,chúc phuongmai'blog ngày càng phát triên

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Vâng. Cảm ơn anh, Ngôi nhà đẹp cũng là do sự giúp đỡ bạn bè. Mong anh là khách thường xuyên nhé.

      Xóa
  4. Ôi hoa xoan tháng ba, sang nhà bạn như được trở về tuổi thơ ở quê
    Cảm ơn bạn nhiều

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Lâu rồi anh mới ghé lại nhà em. Vâng. Quê không chỉ là chùm khế ngọt anh nhỉ ? Ở đó còn có hương Xoan ngào ngạt tuổi thơ nữa

      Xóa
  5. Đọc bài này thấy thích hoa xoan quá.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Ở làng quê, có rất nhiều loài hoa khiêm nhường đáng yêu, anh ạ.

      Xóa
  6. KHÁCH PHONG TRẦNlúc 18:19 2 tháng 4, 2013

    Quê hương là " cây đa-bến nước-sân đình ",quê hương là chùm khế ngọt...có lẽ hầu hết đúng với mọi người...
    Nhưng sao tôi vẫn cảm thấy như mình không có quê vây...Quê tôi không có Xoan đặc trưng như quê bạn...không có dòng sông lơ thơ,êm đềm hay gầm lên khúc độc hành dữ dội chở đầy ắp những kỷ niệm tuổi thơ...không có đàn trâu gặm cỏ đồng làng và cũng không có cả trẻ trâu nô đùa nơi cuối bãi...không có rặng tre,không có cổng làng...không có nhiều thứ lắm...Và nói tóm lại quê tôi không có được hầu hết những đặc trưng gọi là làng quê như mọi làng quê khác...
    Ký ức về quê trong tôi rõ nhất là các con ngõ nhỏ,các phố nhỏ,những biệt thự thời Pháp ẩn hiện trong vòm cây cổ thụ,tiếng leng keng của tầu điện,tiếng ve ngân nga râm ran những trưa hè oi ả,tiếng rao bán hàng đêm,dáng liêu xiêu của những ngôi nhà cổ nép mình bên con phố vừa dài vừa hẹp ...Quê tôi cũng đẹp lắm chứ nhưng giờ thì đi đâu hết cả rồi ấy...Đường phố ồn ào,bụi bặm,tắc đường...Con người với nhịp sống công nghiệp.Những lo toan bộn bề đã lôi, cuốn mọi người thành một dòng chảy lẫn với dòng phương tiện xe cộ đi lại ngược xuôi và khí thải...hầu như không có khoảng trống cho tĩnh lặng suy tư...
    Bài viết của bạn làm cho tôi chạnh lòng nhơ nhớ quê xưa quá mặc dù tôi đang sống tại quê nhà...và bỗng nhiên tôi thấy yêu mến quê bạn vô cùng.
    Cảm ơn bạn đã cho tôi cảm xúc như vậy.

    Trả lờiXóa
  7. KHÁCH PHONG TRẦN.
    Theo cách bạn miêu tả, PM đoán bạn ở nơi tập trung cao nhất những nét đặc trưng tiêu biểu làng Việt, văn hóa Việt, tinh hoa Việt rồi. Đó là địa danh...ĐẦU TO, bạn ạ.( theo cách giải thích: thủ là Đầu, đô là To = là THỦ ĐÔ HN ). Bạn cảm nhận cái tinh túy đã được chắt lọc tới ngàn năm của đất nước này nên thích thú với cái thô ráp quê mùa đấy thôi. Thủ đô- ĐẦU TO là miền đất đậm đặc văn hóa bác học từ ngàn xưa. Có Thăng Long tứ trấn, có đến 21 làng nghề truyền thống...rồi nữa :
    Mùa Xuân hoa Sưa dịu dàng thanh nhã
    Mùa Hè Bằng lăng sắc tím xinh tươi
    Mùa Thu hoa Sữa hương nồng ngào ngạt
    Mùa Đông hàng Sấu trơ trụi đơn côi
    Còn nhiều lắm...thú vui, thú chơi thanh cao tao nhã. Thời thơ ấu mà như Khách Phong Trần nói ấy là khi cả nước còn đang chiến tranh tàn phá, cuộc sống người dân thủ đô không ổn định, chạy loạn nhọc nhằn.
    Chúc bạn khám phá miền quê hiện tại để tự hào quá khứ và hy vọng tương lai nhé.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. KHÁCH PHONG TRẦNlúc 10:37 3 tháng 4, 2013

      Rất cám ơn lời động viên của bạn...Tôi vẫn thường mơ về những miền quê yên tĩnh với cuộc sống chân phương đạm bạc....Có lẽ là muốn tìm cho mình sự tĩnh lặng sau bao sự thăng trầm ồn ã nơi đô thị...
      Xin hẹn gặp lại trên những trang này của bạn.

      Xóa
  8. Tản văn của em thật hay, mang đầy xúc cảm và kỷ niệm thân thương về hoa xoan cũng như ngườì thân và quê hương yêu dấu!
    Chúc em vui khỏe, hạnh phúc và có thêm nhiều sáng tác hay nhé...

    Trả lờiXóa
  9. PM cảm ơn anh đã ghé thăm lại còn để lại lời động viên nữa. Chúc anh có nhiều niềm vui trong cuộc sống nhé

    Trả lờiXóa
  10. Tháng ba hoa gạo nở rồi
    Hoa xoan tím nữa góc trời quê hương .
    Gửi em câu nhớ câu thương
    Sớm mai hạ đến chiều vương vấn lòng .
    Anh đò ghé thăm em ,chúc bên ấy tràn ngập niềm vui và ấm áp bên gia đình .

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Xa quê những nhớ và mong
      Duyên quê là chút hương thầm tháng Ba
      Hương Cau Hương Bưởi đậm đà
      Tím Xoan, đỏ Gạo mặn mà tình quê
      Người ơi ! Xin hãy nhớ về
      PM cảm ơn anh Đò nhé






      Xóa
  11. Tháng ba tim tím hoa xoan
    Lập lòe hoa gạo còn loang lưng trời
    Ngày xuân cũng đã buông trôi
    Tháng tư lại có trắng trời hoa sưa

    Hân hạnh chào làm quen nhé , bên nhà tôi cũng có bài thơ Tháng Ba Hoa Xoan chim sáo nở
    Mời ghé lại chơi

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Ta đắm mình trong hương sắc tháng Ba
      Hương Bưởi, hương Xoan và lập lòe đốm lửa
      Hoa Gạo thắp tình lứa đôi chan chứa
      Cho tháng Ba nồng nàn
      với ngào ngạt hương Sưa...

      Xóa
  12. Quê em gọi là cây Sầu Đâu. Đúng là có hao rất đẹp.
    Chúc chị cùng gia đình sức khỏe!

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn bạn đã ghé thăm. Bạn nói tên cây Xoan là Sầu Đâu ? là Vậy là bạn ở miền Trung rồi. Chúc bạn những ngày cuối tuần vui vẻ hạnh phúc

      Xóa
  13. Bài viết thật hay, kỉ niệm thật đẹp. Chúc Bạn chiều gặp nhiều niềm vui nhé !

    Trả lờiXóa
  14. Được đọc " tâm tình xoan " của các bạn thật hay , tôi lại nao nao nhớ bài " MƯA XUÂN " của cụ thi sỹ Nguyễn Bính :
    ...
    Bữa ấy mưa xuân phơi phới bay
    Hoa xoan lớp lớp rụng vơi đầy
    Hội chèo làng Đặng đi qua ngõ
    Mẹ bảo : thôn Đoài hát tối nay .
    ...
    Bữa ấy mưa xuân đã ngại bay
    Hoa xoan đã nát dưới chân giày
    Hội chèo làng Đặng về ngang ngõ
    Mẹ bảo : mùa xuân đã cạn ngày .
    ...
    Chỉ vài nét chấm phá , cụ đã lột tả đặc trưng tình người qua không khí lễ hội của làng quê xứ Bắc hà trong những " thiều quang " cuối cùng của mùa xuân bằng hình ảnh hoa xoan . Tuyệt cú đồng quê và cũng đầy lãng mạn , các bạn nhỉ !

    Trả lờiXóa
  15. vừa nghe Hoa Xoan Đêm Hội vừa đọc blog của cô nhớ và thương mẹ vô cùng.

    Trả lờiXóa

Bạn đọc có thể chèn Ảnh hoặc Video clips trực tiếp bằng cách sao chép URL hình ảnh ( chuột phải vào ảnh gốc lấy URL) rồi dán vào cửa sổ comment. Xin cám ơn.