8 thg 4, 2013

CHÁY HẾT MÌNH KHI ĐÃ CẠN NGÀY XUÂN


        Không ngan ngát nhẹ nhàng mơ màng như hương hoa Xoan, cũng không nồng ấm dịu dàng kín đáo như hương hoa Bưởi, hoa Gạo tung lửa, cháy hết mình, rụng xuống và khép lại tiết xuân. Cái sắc đỏ rực rỡ mê hoặc, ám ảnh người ta không chỉ trong lòng mà còn là niềm cảm hứng được thăng hoa của thơ ca nhạc họa. Có người nói rằng hoa Gạo báo hiệu mùa Xuân đã hết, lại có người bảo hoa Gạo mở đầu cho mùa Hạ .

           Khi kể các loại hoa của mùa Xuân không ai nói đến hoa Gạo và khi liệt kê các loài hoa của mùa Hạ cũng chẳng ai nhắc đến hoa Gạo…Vậy là hoa Gạo là hoa bản lề chuyển giao của hai mùa. Cây Gạo có mặt hầu hết trên khắp cả nước với tên gọi khác nhau. Nếu như ở phía bắc người ta gọi cây Gạo với cái tên rất Hán- Việt lãng mạn là Mộc Miên thì người dân Tây Nguyên lại yêu quý gọi là cây hoa Pơ Lang và là loài hoa được ví với người con gái đẹp của núi rừng đại ngàn. Người vùng đồng bằng Bắc bộ gọi với tên mộc mạc là….hoa Gạo. Ngày xưa làng quê nghèo lắm, hạt gạo kiếm được là một sương hai nắng, vì thế trong câu chuyện của bà kể còn nhớ mãi thằng Nhà và con Gạo, âu cũng là mơ ước ngàn đời của người dân: Mong muốn có mái nhà và cuộc sống no ấm. Quê ngoại tôi, một ngôi làng nhỏ nằm bên bờ sông Mã, tiếng là đồng bằng nhưng hội tụ đầy đủ các yếu tố của một miền bán sơn địa: có núi, có đồi, có đồng ruộng và những dòng sông xanh lấp lóa câu hò…Và, tất nhiên có mùa hoa Gạo tháng Ba thắp lửa như con mắt đợi người xa quê trở về. Tôi lớn lên vẫn vẹn nguyên lời ru của mẹ: "Bao giờ cho cho đến tháng ba / Hoa Gạo rụng xuống thì tra hạt vừng " …
Làng tôi có rất nhiều cây Gạo, đầu làng, cuối làng, bãi sông, rồi ở các ngôi đền thâm u, các ngôi chùa cổ kính nữa…đến mùa tháng ba, cả làng đỏ rực những hoa Gạo. Nền trời hồng sắc hoa, con đường làng từng tán tròn dưới đất những bông Gạo rụng. Chim chào mào, sáo sậu, chìa vôi về rất đông. Bà tôi kể khi bà còn bé, cây Gạo đã sừng sững như thế này rồi, cây Gạo có rất nhiều linh hồn không nơi nương tựa trú ngụ. Những đêm trời mưa thâm, gió bấc về, người trong làng thường thì thầm với nhau: “Thần cây đa- ma cây Gạo”…. Đó là cây thiêng, là trục nối giữa trời và đất, nên cây Gạo rất là huyền bí với người trong làng nhưng lại rất là thân thiết với tuổi thơ tôi. Đó là những khi có nỗi buồn vô cớ tuổi học trò bất chợt đến, tôi thường ra ngồi lỳ hàng buổi dưới gốc Gạo… Ngày đó đi theo bọn trẻ con thả trâu ra đồng làng, thế giới quan của “ bọn sơ tán” là tôi được mở rộng tầm mắt: đã ra đến đồng làng là coi như không sợ đói nữa! Lúc thì củ khoai, củ dong vùi trong than rơm rạ, lúc thì con cá rô, cá chuối bọc đất sét nướng lên thơm phức. Khi mà cả hai thứ đó không có thì ăn hoa Gạo. Hoa Gạo ăn rất ngon, nhất là khi đói bụng đến vàng cả mắt…
          Hết chiến tranh đánh phá, tôi trở về thị xã, lũ trẻ trâu ở làng năm nào đã lớn, đi làm ăn và học tập nơi xa, kỷ niệm về hoa Gạo theo thời gian và những bộn bề làm mờ nhạt dần trong tâm trí chúng tôi- lũ trẻ con ngày ấy…cho đến một ngày khi còn học trường Đại học Mỹ thuật, lớp tôi được nhà trường tổ chức cho đi tham quan chùa Thầy, chùa Tây Phương. Hoa Gạo sân chùa đã làm tôi sững sờ về vẻ đẹp về sắc màu và sự bền bỉ của nó. Tôi đã mang một cành hoa Gạo về vẽ tĩnh vật. Say sưa mê mải với những hình, khối của nụ và hoa Gạo những búp hoa tròn đầy như búp sen; năm cánh hoa Gạo nồng lửa mở căng hết cỡ, bông trên cành, bông nằm hiền lành trên nền vải dưới lọ hoa… Tôi còn nhớ lúc ấy chị An- một phụ nữ đẹp nhưng luống tuổi, làm người mẫu cho trường khi thấy tôi vẽ liền nói : Thích hoa Gạo à ? Rồi cũng đến khổ thôi em ạ! Hai mươi tuổi, tôi nào có hiểu gì.
Cuộc đời vẫn chảy trôi, xuân qua hạ tới. Biết bao nhiêu mùa hoa Gạo rụng, thoắt một cái đã một phần ba thế kỷ đời người, vẫn vẹn nguyên trong tôi sắc đỏ khắc khoải ấy. Như ai đó vãi lửa đam mê vào trời cháy bỏng. Hoa vốn là thông điệp tình yêu của cây, không gửi vào gió vào mây, chẳng gửi vào đất. Tình yêu đam mê ấy, hoa tung lên trời. Hoa vắt kiệt sức mình rồi bời bời rụng rơi như tia chớp, xoáy tròn tít như những cái chong chóng đỏ từ trên trời ai thả xuống. Lẽ thường thì hoa tàn rồi hoa rụng. Nhưng hoa Gạo - Mộc Miên- Pơ Lang, sắc hoa vẫn một màu chẳng phai từ khi kết nụ đến ngày cánh hoa rơi. Như một sự tiếc nuối. Chưa tàn những cánh hoa đã rụng rồi. Cái thứ hoa cuối xuân và sắc màu cháy như thiêu đốt lòng người ấy sao nó giống tâm tư của người đàn bà đến thế. Cháy hết mình, kiêu hãnh trên cao để mà rụng xuống, nhà thơ Đoàn Thị Tảo đã có những câu thơ thật ám ảnh : "Thế là, chị ơi ! Rụng bông hoa Gạo”...
       Xuân này về quê với hội làng, tôi có dịp quan sát kỹ hơn cái dáng hình gần gũi thân thiết đã gắn bó với tôi suốt thời thơ ấu. Trên cành cây khẳng khiu hao gầy trĩu nặng những bông Gạo như một quầng lửa và hoa rụng dưới đất một thảm đỏ rực. Đây gốc gạo xù xì, thân mình vững chãi vươn thẳng như một người đàn bà từng trải và bản lĩnh cháy đỏ một tình yêu với trời đất sông núi cỏ cây hay với chính nhân gian này. 


(Bài có sử dụng tư liệu ảnh minh họa trên mạng.)

41 nhận xét:

  1. Nhunghenhotunaykheplai.lúc 07:22 9 tháng 4, 2013

    Anh cũng có một tuổi thơ
    Trôi lững lờ
    cùng dòng sông rụng đầy hoa gạo đỏ
    Ở quê anh
    có những chiều nghiêng gió
    đổ nắng vàng thắp lửa những tàng cây
    Sừng sững
    vươn mình
    như vươn tới những tầng mây.
    Ở Quê anh
    có những chiều say
    Say đất, say người,
    say cả một trời vi vút
    tiếng sáo diều êm ả
    bay bay.

    Có những ngày
    đi xa
    Tha thiết nhớ những ngày thơ trẻ.
    tuổi đến trường sao ngây thơ đến thế
    bước rộn ràng, đường ngập hoa gạo rơi.
    Để trong anh
    rực đỏ một góc trời
    kỷ niệm xưa dâng đầy chiều xa xứ.


    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Hoa Gạo đã xa...nhớ thời thiếu nữ
      Mộng mơ xưa hoa lửa cháy một thời
      Những cánh diều và vạt nắng vàng rơi
      Ám ảnh mãi triền sông đầy gió

      Lấp lóa câu hò, sắc hoa Gạo đỏ
      Chiều nay theo gió
      trở về ...
      "Vắng em chỉ một phiên đò
      Trầu ǎn chẳng có chuyện đò thì không"...



      Xóa
  2. Bài viết thâm trầm, gợi nhớ. Ghé thăm và chúc bạn buổi tối nhiều niêm vui.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn Mẫn đã ghé thăm. Mình viết để chiêm nghiệm một đôi điều. Chúc bạn có nhiều niềm vui trong cuộc sống.

      Xóa
  3. Đêm an lành, ngon giấc Bạn nhé !

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Em cảm ơn Lão nhé. Ngày mới chúc Lão có nhiều niềm vui nhé.

      Xóa
  4. Qủa là PM CÓ NHỮNG CÁCH THỂ HIỆN TÂM TƯ CỦA MÌNH RẤT ĐỘC ĐÁO

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Nói cho thật khách quan là Cảm xúc tháng Ba về hoa Gạo, bạn ạ. Còn tâm tư có nhiều hay ít, nông hay sâu là do sự cảm nhận nhạy cảm, phong phú, sáng tạo từ phía người đọc. Nó tâm tư và nó được tôn lên rất nhiều là: đọc Tản văn trên nền ca khúc " Cho một ngày sinh"- Thơ Đoàn Thị Tảo- nhạc sĩ Trọng Đài viết nhạc lời bài hát "Chị tôi" cho bộ phim "Người Hà Nội" và giọng ca sâu lắng, day dứt truyền cảm của ca sĩ hải ngoại Phi Nhung nữa...Tất cả những điều tuyệt vời này đã làm nên hiệu quả bất ngờ của bài viết

      Xóa
  5. Đường mình đến trường có một cây hoa gạo. Mình vẫn hay ngắm nó nhưng chưa bao giờ thấy nó nhiểu hàm nghĩa về tâm tư đến thế cho đến lúc đọc bài viết này. Cảm ơn Phương Mai nhiều nhé!

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Rất vui vì bạn đã ghé thăm mặc dù đêm đã khuya khoắt. Chúc bạn có nhiều thành công, niềm vui và nhiều sáng tác hay nhé.

      Xóa
  6. HIỆP KHÁCH HÀNHlúc 11:50 11 tháng 4, 2013

    Tâm tư của HOA GẠO thật kín đáo. Chúc em bình yên- Hạnh phúc

    Trả lờiXóa
  7. Hoa Gạo thắp lửa cháy hết mình
    Đơn độc
    Kiêu hãnh
    Am ảnh
    đến muôn đời.
    Hoa Gạo ơi !
    Xót thương ?
    Xót lòng ta trọn kiếp ...
    Sắc đỏ tuôn rơi trong ngày Xuân rớt...

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. DIÊN NIÊN- TRĂM NĂM có còn không?
      Mộng tưởng ?
      Giấc mơ
      The thắt
      Mãi khôn nguôi.
      Trăm năm hỡi !
      Còn không ?
      Cõi nhân gian còn đó...
      Đâu rồi trăm năm, trôi chảy diên niên...

      Xóa

  8. LỜI BÌNH CHÁY HẾT MÌNH KHI ĐÃ CẠN NGÀY XUÂN
    Phải là người nhạy cảm và giàu liên tưởng lắm bạn mới có thể nhận ra cái nét đặc biệt "không giống ai" của hoa Gạo. Đó là "Lẽ thường thì hoa tàn rồi hoa rụng. Nhưng hoa Gạo - Mộc Miên- Pơ Lang, sắc hoa vẫn một màu chẳng phai từ khi kết nụ đến ngày cánh hoa rơi. Như một sự tiếc nuối. Chưa tàn những cánh hoa đã rụng rồi. Cái thứ hoa cuối xuân và sắc màu cháy như thiêu đốt lòng người ấy sao nó giống tâm tư của người đàn bà đến thế. Cháy hết mình, kiêu hãnh trên cao để mà rụng xuống". Tôi đặc biệt thích liên tưởng của bạn về cháy hết mình, kiêu hãnh của hoa và tâm tư của người đàn bà...
    Tuy nhiên không phải người đàn bà nào cũng mang tâm tư như vậy. Đó phải là những người đàn bà giầu khát vọng, đầy lòng nhân hậu, khao khát yêu thương, khao khát được dâng hiến cả tình yêu, tài năng và trí tuệ cho những người mình yêu quý, cho cuộc đời...
    Thực ra, liên tưởng này đã ám ảnh bạn đến nỗi bạn đã đặt tên cho bài viết với đầy ngụ ý: CHÁY HẾT MÌNH KHI ĐÃ CẠN NGÀY XUÂN. Tôi chắc không ai nghĩ đó là một câu nói về một loài hoa. Riêng tôi, cái tựa đề hấp dẫn này khiến tôi nghĩ trước tiên đến một người con gái thời trai trẻ tôi đã nặng lòng thương yêu.
    Đúng như bạn nói, Cái sắc đỏ rực rỡ mê hoặc, ám ảnh người ta không chỉ trong lòng mà còn là niềm cảm hứng được thăng hoa của thơ ca nhạc họa. Trong bài thơ Trăng Xuân, Huy Cận viết:
    Đầu năm gió mát tựa hè
    Nứt bung hoa gạo, bốn bề trăng xuân...
    Minh Nguyệt cũng đầy ắp tâm tư với hoa Gạo: (Bài Nụ Hôn)
    nụ hôn
    ướt đẫm ngày mưa
    mùa sấm đã qua chưa?
    Lập loè hoa gạo đỏ
    rụng vào môi em nỗi nhớ
    giao mùa
    Nguyễn Bính cũng có những câu thơ rất đặc trưng về Tháng Ba: (Bài Cuối tháng Ba)
    Chưa hè trời đã nắng chang chang,
    Tu hú vừa kêu, vải đã vàng.
    Hoa gạo tàn đi cho sắc đỏ
    Nhập vào sắc tím của hoa xoan.
    HoaTiNa thì là một niềm tiếc nuối (Bài Hoa Gạo)
    Sao tôi chẳng quen em
    Vào mùa Hoa Gạo nở
    Để hoa rơi trước thềm
    Cho tình tôi dang dở…
    Lê Thị Mây trong chờ mong khắc khoải:
    Hoa gạo ơi đừng vừa rơi vừa đợi
    Mỗi xuân đi gom nhặt sắc lặng im
    Em nghe thấu lời nhớ cây nhức nhối
    Rằng anh sẽ về như em đã tin...
    Còn tôi, người bạn năm nào vừa gửi đến một lời nhắn nhủ rất dễ chịu:
    Người ơi trở lại làng Nghè
    Hứng bông Gạo thắm vào Hè đang rơi...

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn Dang Hanh. Bạn đã dành những từ ngữ đẹp nhất, giàu hình ảnh, giàu cảm xúc nhất cho hoa Gạo...Chúc buổi tối An lành- Hạnh phúc.

      Xóa
  9. Cám ơn DPM đã cho mình được sống lại một thời thơ trẻ! Vậy là đã hơn 30 năm rồi đấy.Có quay lại thời đó được không nhỉ. Đọc bài viết của TG mà cứ thấy nhớ mãi ngày ấy còn bé tý, chỉ mải chăn trâu, cắt cỏ và thả diều ở đầu làng chứ đâu có được cái nhìn như của bạn đâu. Chúc Bạn có nhiều bài viết hay để mọi người cùng được chia sẻ!-CON HO ANH?

    Trả lờiXóa
  10. Ngày ấy, CON HO ANH đã làm được một cái diều sáo hay nhất làng trên xóm dưới. Vậy mà cái diều sáo ấy mắc trên ngọn cây Gạo không lấy xuống được. Tuổi thơ với những cánh diều và chùm hoa Gạo đỏ sẽ còn theo lũ trẻ con làng Giáng mãi, anh ạ.

    Trả lờiXóa
  11. HỒNG NGA sang thăm chị,sao chị xinh gái thế?CHÁY HẾT MÌNH KHI ĐÃ CẠN NGÀY XUÂN-Một bài viết hay.Khi khác em sang với chị nhé!

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Được em gái khen...sướng âm ỉ này. Thỉnh thoảng sang giao lưu cho vui nhé. Chúc ngủ ngon

      Xóa
  12. Chúc bạn ngày nghỉ cuối tuần trọn niềm vui và hạnh phúc

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn Minh Châu Trần đã ghé thăm. Chúc bạn buổi tối cuối tuàn vui vẻ , hạnh phúc

      Xóa
  13. Mình cũng đã có một thời niên thiếu ở bên dòng sông Mã . Bao nhiêu năm rồi mà mình vẫn không quên hình ảnh cây gạo hoa đỏ rực mọc trên con đường đê , che phủ một chiếc quán nhỏ . Đẹp lắm .

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Vâng. Bãi bờ bồi lở của triền sông Mã thường có hoa Gạo mọc, bạn ạ. Tháng Ba, sắc hoa đỏ điểm xuyết cho dòng sông thêm trẻ trung,thơ mộng. Cảm ơn anh đã ghé thăm Blog nhé . Chúc buổi tối cuối tuần vui vẻ, hạnh phúc.

      Xóa
  14. CẢM NHẬN VỀ HƯƠNG SẮC THIÊN NHIÊN TUYỆT VỜI CHÚC MỪNG

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Vâng. Thiên nhiên là nguồn cảm hứng vô tận cho bất cứ ai trải lòng với nó anh ạ. Cảm ơn anh đã ghé thăm.

      Xóa
  15. Chị mượn hình ảnh hoa gạo để diễn tả tâm trạng một con người. khi tuổi đã xế chiều càng nuối tiếc những khát khao của tuổi trẻ . muốn được cháy hết mình thêm lần nữa. thật sâu sắc . nay ghé thăm chị . chúc chị thật nhiều niềm vui và hạnh phúc

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn Anh Nguyen đã ghé thăm. Còn một điều thú vị mà ít người để ý là: Khi hoa Gạo đã rụng hết thì lúc ấy lộc biếc mới nhú từ các đầu cành. Chỉ sau một hai tuần, lộc biếc đã trở thành những tán là xanh rợp biếc, em ạ. Chúc buổi tối vui vẻ nhé.

      Xóa
  16. Chiều vui thật nhiều bạn nhé

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn Minh Châu Trần ghé thăm. Chúc bạn có nhiều niềm vui nhé.

      Xóa
  17. Đọc "CHÁY HẾT MÌNH KHI ĐÃ CẠN NGÀY XUÂN" rất đậm sắc mầu thiên hiên hòa quện hoa lá con người và cảnh vật mà liên tưởng đến cuộc sống con người như tít đề bài...quả là rát hút sự chú ý với người đọc mà hay... văn và nhạc rất quện.
    Chúc ĐPM có một đêm ngon giấc để mai ngày tràn ngập niềm vui nhé !

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn Đong Đầy. Mình hay vống cái hiện tại...Khi xem tít bài viết : Cháy hết mình... và đọc xong bài viết, nghe hết bài hát...Đ.Đ không trách mình đấy chứ ?

      Xóa
  18. Cám ơn Họa sỹ, nhà thơ, nhà văn đã cống hiến cho bạn đọc một bài viết hay.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn anh đã ghé thăm. Ngày nghỉ, chúc anh thật nhiều niềm vui nhé.

      Xóa
  19. CHÚC MỪNG ""CHÁY HẾT MÌNH KHI ĐÃ CẠN NGÀY XUÂN"

    nao nao giọt nắng đầu hè
    thèm thoang thoảng gió
    chờ nghe mưa về

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Chúc Thi sĩ đã chiến thắng bệnh tật.
      "trả trăng cho trời"- Trời không nhận
      "trả duyên cho người"- Người không mang
      "trả danh cho đời"- Danh thành Tiếng...
      Cảm ơn anh ghé thăm. Chúc mạnh giỏi nha.


      Xóa
  20. Rất vui khi bác ghé thăm trang Blog của Fb Trà Duyên.

    Trả lờiXóa
  21. Rất vui khi bác ghé thăm trang Blog của Fb Trà Duyên.

    Trả lờiXóa
  22. Rất vui khi bác ghé thăm trang Blog của Fb Trà Duyên.

    Trả lờiXóa
  23. Rất vui khi bác ghé thăm trang Blog của Fb Trà Duyên.

    Trả lờiXóa

Bạn đọc có thể chèn Ảnh hoặc Video clips trực tiếp bằng cách sao chép URL hình ảnh ( chuột phải vào ảnh gốc lấy URL) rồi dán vào cửa sổ comment. Xin cám ơn.