12 thg 9, 2013

Danh thắng núi Kỳ Lân – Ngọc nữ và Chùa Đại Bi ở Thanh Hóa

        Núi Kỳ Lân– Ngọc nữ và Chùa Đại Bi  là danh thắng nổi tiếng từ xưa của tỉnh Thanh Hóa. Vua Lê Thánh Tông thế kỷ XV đã nhiều lần ghé thăm, cảm hứng trước vẻ đẹp cẩm tú, diễm lệ của vùng non nước nơi đây, nhà vua đã lưu lại những áng thơ vịnh về núi Ngọc nữ:
Trấn nam minh nẻo thuở xưa,
Núi Ngọc Nữ là ngọn núi nhỏ cuối dãy Kỳ Lân
Xuân thu đã mấy, có chồng chưa ?
Dồi thức bạc, khi sương rụng,
Thoảng mùi hoa, thuở gió đưa
Gương mượn trăng soi, mầu lại tỏ,
Tóc khoe mây vén, nhặt thì thưa.
 Dấu thiêng, lượng rộng, kiền khôn gộp
 Ngọc đá bao nhiêu chứa chẳng từ.
         
Nằm giữa bãi phẳng đồng bằng; bên tả là dòng kênh Vi; bên hữu trước kia là khu rừng Miễu cổ thụ có ngôi nghè năm gian bằng lim bề thế, một toà núi đá nổi lên là Kỳ lân- Ngọc nữ. Trong núi có động, trong động có hang thông thiên. Ngoài động có chùa, phía sau là đầm hồ quanh núi. Núi Kỳ Lân- Ngọc nữ bày trước mặt, chùa Đại Bi ẩn dưới chân núi, trong ráng chiều thực là cảnh lâm tuyền thứ nhất. Trước năm trăm năm nay, vua Lê Thánh Tông nhiều lần qua đây, đề thơ ngâm vịnh. Nơi khắc đá đề thơ còn đó, chùa xưa tích cũ đến bây giờ chưa mất. Chốn phồn hoa chẳng níu được chân mà vẫn tìm nơi tĩnh lặng thăm thú thưởng ngoạn. Sự hoà quyện giữa phố phường và chốn tịch mịch, giữa con người và thiên nhiên đã tạo cho quần thể núi Kỳ Lân- Ngọc nữ, chùa Đại Bi vẻ đẹp đẽ riêng biệt khác hẳn những ngôi chùa nằm trong thành phố.
        Người xưa lánh thân ở ẩn thường tìm nơi hoang vu vắng vẻ, làm bạn cùng tùng trúc cúc mai. Tư tưởng của các nhà nho cũng mang màu sắc hiện thực và hiện đại. "Ở nơi phồn hoa mãi thì chán, ở nơi tịch mịch mãi thì buồn".... Giải pháp khôn ngoan cho con người mọi thời là:  Phải làm cho thành thị và lâm tuyền thông với nhau, để trước là giải lấy trí khôn, sau là thanh lấy niềm tục. Núi này cũng cảnh Bụt bầu trời, không nhẽ phó mặc cho bóng tà cỏ áy như mấy mươi năm qua ? Nay có cảnh tự nhiên, thêm công tu bổ. Đường gần mà dễ đi thì khách tới càng tiện, cảnh càng đẹp thì khách tới càng đông. Từ nay, kẻ lại người qua, dẫu phồn hoa cũng không lấy làm chán, dẫu tịch mịch cũng không lấy làm buồn.. . .
Giá cổ vật của thầy Hiền

       Nằm ở trung tâm thành phố Thanh Hoá, núi Kỳ Lân – Ngọc nữ không quá cao để lộ diện, không quá nhỏ để chìm vào không gian bao la, nhỏ nhắn mà vừa phải, thâm nghiêm mà gần gũi. Cổ nhân có câu: “Sơn bất tại cao hữu tiên tắc ứng, thuỷ bất tại thâm, hữu long tắc linh(núi không cần chi thấp với cao, miễn là có tiên thì nổi tiếng, nước không cần chi sâu với cạn, có rồng thì nên thiêng ). Tuy không có tích tiên đến ở, rồng đến chầu nhưng tiên và rồng đã hiện hữu ở đây: dãy núi Long và núi Ngọc nữ- Kim đồng. Ngọc nữ và Kim Đồng vốn là hai vị thần tiên trên trời, múa hát, tấu nhạc , đứng hầu bên Bồ Tát, Ngọc hoàng…
Ban thờ Phật trong hang
  Trong lòng quần thể những núi này hiện nay còn có rất nhiều hang động cạn. Núi Mật có tên gọi núi Kỳ Lân bởi nó có dáng hình giống con Kỳ lân ( họ Hổ nên còn gọi là núi Hổ). Trên bến sông nhà Lê vẫn còn di tích hòn đá tương truyền là nơi chúa Chổm thường ngồi tắm.
           Ngôi chùa Đại Bi được xây dựng từ thời Lý. Cũng như bao ngôi cổ tự khác thời này, chùa mang tên khuyến thiện, cầu mong, răn bảo. Trải mấy trăm năm của cuộc kháng chiến chống giặc Nguyên Mông và sự mờ nhạt của Phật giáo trước sự hưng thịnh của Nho giáo thời hậu Lê, chùa trở thành hoang phế. Vừa là chốn quê hương, vừa sẵn trong lòng sự mến mộ Phật pháp, vua Lê Thần Tông cho tôn tạo lại ngôi chùa Đại Bi ngay dưới chân núi Kỳ Lân.
        Theo văn bia Mật sơn Đại Bi tự thì : vua Lê Huyền Tông (1663- 1671) đã cho tạc tượng vua cha Lê Thần Tông và 6 bà hoàng hậu, phi tần của vua cha để thờ. Dọc theo vào điện thờ chùa Đại Bi là hai dải Tả vu, Hữu vu. Trước kia, trong chùa có hàng trăm pho tượng Phật và các La Hán- những tác phẩm nghệ thuật điêu khắc quý hiếm vào thế kỷ thứ XVII. Hiện nay những pho tượng này đã bị thất lạc. Trong kiến trúc cổ Phật giáo, chỉ những ngôi chùa lớn mới có lối bài trí tượng thờ kiểu “tiền thần hậu phật” như lối bài trí tượng ở chùa Đại Bi. Dấu tích xưa để lại còn có Giếng chùa với những phiến đá cổ lát sân giếng vuông vắn, dày dặn. Đó là những tác phẩm điêu khắc quý hiếm, chạm khắc loài vật dân giã mang đậm chất làng quê Việt Nam như : tôm, cua, rùa, cá; một phiến đá cổ kích thước lớn, là bệ long ngai có chạm trổ sóng nước và mây, tượng quan hầu bằng đá cao 95 cm được nhân dân phủ sơn để che giấu. Số cổ vật hiếm hoi nữa còn lại trong lòng đất chùa qua những lần đào hào thoát nước là những đĩa cổ, lộc bình có hoa văn chim trĩ, phù dung, hoa cúc… cái còn nguyên vẹn, cái sứt mẻ hiện được đại đức Thích Tâm Hiền nâng niu gìn giữ.
chú tiểu đang tu tập ...


Tượng Di Lặc ở sân chùa
     Quần thể chùa Đại Bi- núi Kỳ Lân đã được Sở Văn hóa- Du lịch và Thể thao Thanh Hóa xếp hạng di tích lịch sử - cách mạng cấp tỉnh… Trong các pho tượng Hoàng hậu và phi tần thì có hai pho có tấm "vân kiên" (yếm) phủ bờ vai, ngực và lưng trang trí hoa văn tỷ mỷ, dày đặc, mảng trang trí cả phía sau lưng, hai dải tua từ mũ buông xuống vai trước đó là hai bà Hoàng hậu. Bốn bà phi tần không có những đặc điểm trên, y phục đơn giản.
Tượng Hoàng phi người kinh bắc
tượng vua Lê Thần tông
       Tượng vua Lê Thần Tông toạ trên toà sen, xem như quốc vương hóa Phật, đầu đội mũ bình thiên chạm trổ hình rồng, tay khuất vào hai ống tay áo rộng, toả ra phủ kín hai gối, tư dung sáng sủa, râu ba chòm, vẻ mặt bình thản, viên mãn. Nếp áo hoàng bào chảy nuột theo dáng ngồi tựa áo cà sa.
Chị gái Phi Nga đi lễ cuối năm

          Đại Đức Thích Tâm Hiền về trụ trì chùa Đại Bi đã hơn chục năm, làm ấm cúng lòng người hướng Phật, thức dậy cảnh sắc một thời đi vào thi ca xướng hoạ của tiền nhân tưởng đâu đã rơi vào quên lãng. Trên nền móng cũ, ngôi chùa nhỏ nhắn được dựng lên là công đức của các Phật tử xa gần vun đắp. Đại Bi từ chung và tượng Quan Âm bằng đồng được các nghệ nhân làng nghề đúc đồng nổi tiếng ở Huế về đúc. Sư tăng và phật tử chùa Đại Bi cùng tu hành, cùng tinh tiến.
Đ.Đ Thích Tâm Hiền  đang trao đổi về tu Phật.

lòng người hướng thiện, yêu đồng loại hơn, nâng niu cuộc sống hơn.
Chuông chiều...
         Danh thắng Núi Kỳ Lân- Ngọc nữ, chùa Đại Bi đang trở mình sau ngót 500 năm quên lãng, là chốn lâm tuyền nơi đô hội; tịch mịch trong phồn hoa; là “ bầu trời cảnh Bụt” cho tao nhân mặc khách đến kiếm tìm cảm hứng, là nơi tĩnh tâm vỗ về lòng người. Trên mảnh đất thiêng “thượng sàng hạ mộ” xưa, Đại Bi tự sẽ là:
       " Mái chùa che chở hồn dân tộc 
        Mảnh đất muôn đời của tổ tông."

      Những ngày này, thành Phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa đang chuẩn bị lễ hội đón nhận quyết định lên đô thị loại I và Kỷ niệm 210 năm thành lập đô thị tỉnh lỵ (1804- 2014). 
Chim Hạc bay về đậu trên đỉnh núi Long đã 3 ngày nay để đón chào Hac Thành
lên đô thị loại I.

Đất thiêng sông núi là đây...cánh Hạc lại tìm về bay lượn trên đỉnh núi Long. Đã 3 hôm nay những người dân thành phố đã được chứng kiến sự trở về trong thời khắc thiêng liêng của đất Vua nhà Chúa. 

      -----------------------------
  (bài và ảnh: Đặng Phương Mai) .

27 nhận xét:

  1. Mỗi lần sang thăm chị em thấy mình như được mở rộng tầm nhìn , cám ơn chị và một tối ấm áp _HN chúc .

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn em đã động viên để mỗi lần ngồi viết chị có thêm sự hào hứng. Chúc Nguyễn Hoàng mõi ngày thêm tươi trẻ - hạnh phúc, bút lực dồi dào trên mỗi trang viết nhé..

      Xóa
  2. Lại biết thêm một địa chỉ mới của Thanh hóa. thật đúng là: " Mảnh đất muôn đời của tổ tông.".Chúc PM một ngày mới vui, khỏe và hạnh phúc.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Mảnh đất được gọi là "xứ" mà CONHOANH. Cuối tuần chúc CONHOANH luôn vui khỏe , hạnh phúc và có nhiều thành công mới.

      Xóa
  3. Cảm ơn Phương Mai, Thanh Hóa qua các bài viết của bạn thật là đẹp : non sông cẩm tú...Không hổ thẹn Xứ Thanh : đát của vua nhà của chúa ( 47 đời vua, 21 đời chúa ). Đất anh hùng người anh hùng và có truyền thóng khoa bảng...Đấy là ngày xưa. Còn ngày nay vừa rồi đây thôi cha 53 tuổi cùng thi đậu với con trai vào trường đại học Hồng Đức...Thanh Hóa cũng lắm người thành công, lắm tài hoa trong nhiều lĩnh vực như âm nhạc có : Trọng Tấn - Anh Thơ -Quốc Anh và nhí Quang Anh quán quân 2013 vừa xong...Thật đáng tự hào quê hương Thanh Hóa của bạn.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Ối Giời ơi. Chào TrunDC- NGƯỜI biết hơi nhiều về mảnh đất lắm Vua nhiều Chúa. Vâng, đó là vùng non nước cẩm tú diễm lệ. Có núi cao suối sâu. Nắng nung, gió lửa. Sông thì chồm lên như ngựa. Con người kiên cường chịu khó và tảo tần. Cảm ơn anh đã ghé thăm .

      Xóa
  4. Phương Mai giỏi quá, biết nhiều thứ...Sao không thấy PM chém gió ở facebook??? Bận lắm phải không Mai?

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Bởi vì PM tham sống quá mà thôi. Một cuộc đời sao mà hạn hẹp, chỉ có thể kéo dài nó ra bằng nghệ thuật và các thú chơi khác từ thiên nhiên cây cỏ ... PM đã xóa F rồi. Uh, vào đầu năm học mới cũng nhiều việc. Chúc bạn gái vui khỏe hạnh phúc nhé.

      Xóa
  5. Bạn không chỉ là một nhà du lịch,mà còn là người truyền tải các địa chỉ du lịch và sống động hóa các danh lam thắng cảnh qua ngòi bút và máy ảnh ghi chép,lột tả những đặc sắc của cảnh quan giới thiệu đến mọi người rất thú vị...Cảm ơn sự chia sẻ của bạn!Chúc an vui!

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. PM khoe quê một chút...chắc các bạn ghé thăm cũng sẽ rộng lượng. PM rất mê khám phá di tích và danh thắng. Cảm ơ Quỳnh Lý Đức đã ghé thăm.

      Xóa
  6. Qua lời giới thiệu chi tiết cùng lời văn súc tích của em làm chị có cảm giác như được đi du lịch tận nơi rồi .Quê hương mình thật giàu đẹp em nhỉ và Thanh Hóa là nơi có nhiều nhân tài cùng nhiều danh lam thắng cảnh đẹp .
    Cám ơn em ; chúc em cuối tuần an vui và hạnh phúc .

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn chị Én Mùa Xuân đã ghé thăm. Vâng, quê hương đất nước mình nhiều nơi còn giữ được nét đẹp cổ kính của di tích và hoang sơ của danh thắng, chị ạ. Cuối tuần chúc chị vui khỏe ấm áp. Luôn có nhiều bài thơ hay như đã từng xuất bản nhé.

      Xóa
  7. Đất ấy nhiều danh nhân tuấn kiệt
    Rạng danh thêm trang sử nước nhà ...........
    .......
    Chủ nhà ơi -Tám câu thơ phía trên bài của ai vậy ?Của nữ sĩ Ddặng Phương Mai à ?-
    .
    Chúc tối vui nhé -

    Trả lờiXóa
  8. Vâng. TH là đất thiêng mà (cười rất tươi). Thơ ấy là của chủ hội Tao đàn nguyên súy Lê Thánh Tông, vịnh vẻ đẹp của núi Ngọc Nữ, anh ạ. Cuối tuần chúc anh vui khỏe, ấm áp nhé

    Trả lờiXóa
  9. Sang thăm nhà chị đọc bài này với lời văn của tác giá miêu tả cảnh vật thiên nhiên quê hương Thanh Hóa hấp dẫn quá . em cũng ước có lần đôi chân mình được đến nơi đây.
    Chúc chị thứ 7 cn vui khỏe nhé chị

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Mời em về dù chỉ một lần thôi, em sẽ thấy rất thú vị: Suối cá Thần có một không hai trên thế giới. Ngồi thiền nơi Huyệt đạo quốc gia để cảm nhận sức mạnh vô biên của vũ trụ...

      Xóa
  10. Sang thăm bạn,Thấy cảnh vật non nước hửu tình. chúc bạn ngày mới nhiều niềm vui.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn Mẫn đã ghé thăm. Ngày nghỉ, chúc anh vạn an nhé.

      Xóa
  11. Mình dạo Facebook để biết vui buồn của hai con PM à!Hai đứa không chơi blog, chỉ chơi face. Đâu phải ai cũng biết vui chơi bằng nghệ thuật được như PM đâu Mai ơi!Chỉ có những người đàn bà đa tài như PM mới có khả năng ấy...
    PT lại nhớ mail PM gởi cho PT sau khi PM đọc một entry của PT...Chúc PM những ngày tháng thật an lành!

    Trả lờiXóa
  12. Uh. PM chém gió ở F xem ra ế quá, thua hắn mấy tay chém cối xay gió, vậy nên đóng cửa về đây trảm phong, buôn thuốc nổ. Tham sống mờ, Thích Đủ Thứ mờ ...hì...hì....Cảm ơn PT ghé thăm nha.

    Trả lờiXóa
  13. http://img1.123tagged.com/en/fall/97.gif
    Nhờ blog mà mình được biết thêm về danh thắng này đấy ! Bài viết rất hay rõ ràng mạch lạc , nhạc lại rất thánh thót nhẹ nhàng đi vào lòng người lắm lắm cảm ơn Phương Mai Đạng nhiều nhé ! Chúc bạn ngày nghỉ cuối tuần thật nhiều niềm vui và niềm hạnh phúc nhé !

    Trả lờiXóa
  14. Nếu PM ko nhầm thì Hùng Nguyễn cũng tham sống giống PM. Uh, thức không dám ngủ vì sợ thời gian qua mau mà mình khò khò chả biết cấy chi.. Cảm ơn bạn ghé thăm và tặng ảnh có chú Miu xinh quá. Chúc Hùng Nguyễn ngày nghỉ thật là vui.

    Trả lờiXóa
  15. Bài viết rất chất lượng và phong phú, hình ảnh khá sinh động.Thanh Hóa có phải là quê hương của tác giả bài viết không? Xin chúc mừng Mai Phương Đặng

    Trả lờiXóa
  16. Anh đoán đúng rồi. Lâu lắm Blog PM mới được lại tiếp anh. Ngày đầu tuần, mong anh vui khỏe, có nhiều thành công mới.

    Trả lờiXóa
  17. Bài viết hay đến độ , như lão cũng muốn bò về Xứ thanh làm...Rể! hehehe

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Lão ui. "Lục Thập Nhi Nhĩ-Thuận" hay "Thất Thập Nhi Tùng Tâm Sở Dục Bất Du Củ"... rồi ? Lão còn ngồi đó mà MUỐN. Không làm RỂ được thì làm KHÁCH . Có làm sao đâu ? Mà có ai cấm Lão cơ chứ ??? Con gái xứ Hoa Thanh Quế cứ như tại hạ là loại hậu trường rồi. Chúc Lão vu khỏe nhớ .

      Xóa
    2. C mai phuong gioi wa.e truoc day o we hoc ngoai tp e cug hay len chua.jo xa roi thay nho.doc bai viet cua c lai nho them.chac nay chua thay doi nhieu roi c nhj

      Xóa

Bạn đọc có thể chèn Ảnh hoặc Video clips trực tiếp bằng cách sao chép URL hình ảnh ( chuột phải vào ảnh gốc lấy URL) rồi dán vào cửa sổ comment. Xin cám ơn.